"تاثیر و نفوذ افکار و اندیشه های مولانا رومی در شعر غلام نصیر چلاسی"
چکیده
شیخ غلام نصیر معروف به بابا چلاسی یکی از مبلغان دین اسلام و شاعران پاکستان می باشد. وی به پنج زبان از قبیل : عربی ، فارسی ، پشتو ، شینا و اردو سخنسرایی می¬کند. اما گفته نماند که او در زبان فارسی دارای هشت اثر می باشد و به شدت تحت تاثیر مولانا جلال الدین رومی ، پیر و مرشد علامه اقبال قرار گرفته است. به همین علت وی شاعری را برای راهنمایی مردم به دین مبین اسلام وسیله¬ای ساخته است و در هر زبانی که سخنسرایی می کند هدف اصلی خودش یعنی پند و نصایح مردم را هرگز فرامویش نمی کند.
عنوان این پژوهش« تاثیر و نفوذ افکار و اندیشه های مولانا رومی در شعر غلام نصیر چلاسی» است درین تحقیق بنده تا حد واثق کوشیده است که تاثیر و نفوذ مولانا رومی را بر شاعری بابا چلاسی آشکار بکند و برای همین هدف بنده تمام کتاب های فارسی چلاسی را مورد بررسی قرار داده به این نتیجه رسیده است که چلاسی نیز مانند مولانا رومی به صورت حکایات و داستان روش جالب را اختیار می¬کند و مردم را به دین مبین اسلام راهنمایی می کند و در لابه لای اشعار از آیات قرآن و احادیث استفاده می نماید که در حین تحقیق به آنان اشاره شده است و نیز در خور ذکر است که بابا چلاسی نیز مانند مولانا جلال الدین رومی برای اشعارش از سبک عراقی استفاده نموده است .
بررسی محتوای « دلیل العارفین » ملفوظات خواجه معین الدین چشتی
چکیده
سلسله چشت یکی از سالسل متداول چهارگانه طریقت در شبه قاره به شمار می رود و نسبت به دیگر سالسل حایز اهمیت بیشتری می باشد .ملفوظات نویسی در این سلسله طریقت از دیر باز برقرار بوده است و حدوداً تمام بزرگان و اولیاء معروف این سلسله ارشادات و گفته های خودشان را در صورت ملفوظات به یادگار گذاشته اند . موضوع تحقیق بنده بررسی محتوایی »دلیل العارفین« : ملفوظات خواجه معین الدین چشتی است. دلیل العارفین شامل مجموعه ملفوظات حضرت خواجه معین الدین چشتی است که از عارفان بزرگ چشتی هند در قرن ششم و هفتم می باشد . ملفوظات وی توسط یکی از شاگردانش به نام حضرت خواجه بختیار کاکی که شاگرد شایسته حضرت خواجه معین الدین چشتی بود ،نگاشته شده و گردآوری شده بود. .درین تحقیق سعی بر این بوده است که معرفی این ملفوظات ، ویژگی های سبکی و محتوای کتاب را مورد بررسی قرار بدهیم. به همین خاطر بنده درین تحقیق نه فقط واژه های زبان ، اصطالحات عرفانی، روش نگارش را مورد تحقیق قرار داده است بلکه پیشینه ملفوظات نوبیسی در این سلسله و شرح احوال عارفان بزرگ و معروف این سلسله را نیز به میان آورده است.در آخر نقش مهمی این ملفوظات در جامعه شناسی را نیز بیان نموده است. موضوعاتی که در ملفوظات نگاشته شده اند بدون شک برای تربیت انسانها و مخصوصاً مسلمانان واقعاً حایز اهمیت می باشند . حضرت معین الدین چشتی تمام موضوعاتی که از نظر دین مبین اسالم الزم بودند روی آن صحبت کرده و روش درست زندگی کردن را به مسلمانان شبه قاره آموخته است .
''اقبال و تاریخچه تمایلات تحقیقی: بررسی سهم گروه¬های فارسی دانشگاه¬های پاکستان (1947-2020)''
''اقبال و تاریخچه تمایالت تحقیقی: بررسی سهم گروههای فارسی دانشگاههای '')2020-1947( پاکستان چکیده: عالمه محمد اقبال، شاعر ملی پاکستان، فیلسوف مشرق زمین، یک شخصیت برجستۀ جهان بشمار می رود. محققان سراسر جهان به ویژه پاکستان، هند، ایران، افغانستان و تاجکستان وغیره تحقیقات زیادی به صورت کتابها، مقالهها، سخنرانیها و پایان نامه های تحصیلی برای کسب فیض افکار این شاعر تحصیلکرده عالی و پژوهشگر به عمل آورده اند. این پایان نامۀ دورۀ دانشوری بعنوان: ''اقبال و تاریخچه تمایالت تحقیقی: بررسی سهم گروههای فارسی دانشگاههای پاکستان )1947-2020 '')یک نوع تحقیق در تحقیق است که به روش مطالعه مقیاسی با چارچوب یورک بطور سیستماتیک فعالیتهای علمی و تحقیقی موجود بصورت مقاالت تحقیقی، پایان نامههای درسی، مقاالت کنفرانس، کتابها و پروژههای علمی که توسط این بخشها در موضوع اقبالشناسی انجام شده، مورد بحث و بررسی قرار داده است. هدف این بررسی اذعان سابقۀ تحقیق، شناخت خالهایی تحقیقی و پیشنهاد تحقیقات برای پژوهش آینده در زمینه اقبال شناسی می باشد. این پایان نامه مشتمل بر چهار باب است. باب اول دارای دو فصل است و به عالوۀ معرفی مختصر احوال و آثار و افکار اقبال، سهم او در میدان پژوهش را بیان می کند. باب دوم مشتمل بر شش فصل است در این باب11 گروه فارسی در دانشگاه های شناخته شده کمیسیون آموزش عالی)ایچ ای سی( پاکستان، معرفی شده است و نیز مشتمل بر بررسی در پایان نامه های برنامه های تحصیلی، مقاالت پژوهشی، کتاب های تحقیقاتی ، پروژه های تحقیقاتی ملی و بین المللی و دست آوردیهای سمینارها و کنفرانس ها برای ترویج اقبال شناسی است. باب سوم اذعان مساعی اقبال شناسان برجستۀ بخشهای فارسی دانشگاههای پاکستان و در باب چهارم آینده تحقیق در زمینه اقبال شناسی بیان شده است. این پژوهش هم کیفی و هم کمیتی است. طبق داده بدست آمده بطور کلی در 73 سال گذشته 1947 تا 2020م در گروه های فارسی دانشگاههای پاکستان 33 پایان نامۀ تحصیلی، )16 کارشناسی ارشد، 13 دانشوری، 4 دکتری(، 122 مقاالت علمی و 38 کتاب در زمینۀ اقبال شناسی نوشته شده است. بیشتر پژوهش در آثار شعر فارسی اقبال بعمل آمده است. تاثیر زبان فارسی و فرهنگ کشورهای زبان فارسی در آثار منثور )اردو و انگلیسی( و بررسی افکار اقبال از دیدگاه مسائل جهان امروزی به ویژه آرمانهای توسعه پایدار ملل متحد هنوز تشنۀ تحقیق است.
مثنوی یوسف و زلیخای جامی و استقبال از آن در شبه قاره : مطالعه ای تطبیقی
چکیده این پایان نامه داستان حضرت یوسف و زلیخا را در ادبیات اسالمی در شبهقاره مورد بررسی قرار گرفته است. قصۀ یوسف و زلیخا یکی از داستانهای عشقی و صوفیانهای است که از قرآن کریم به ادب پارسی راه یافته است. حکیم ابوالقاسم نخستین کسی است که در ادبیات اسالمی این قصه را به شرر در آورده است. پی از او، ابو المؤید بلخی بختیاری این داستان را به نظم در آورده است،اما از منظومه- های آنان اثری در دست نیست. این داستان در ادب پارسی توسط عبدالرحمان جامی، شاعر قرن نهم واالترین سطح ادبی _ عرفانی برکشیده شده است و شاعران زبان فارسی به ویژه شاعران شبهقاره در تتبع یوسف و زلیخا، مثنویها به زبان فارسی سرودند و اتباع جامی را با کمال میل پذیرفته اند. در این تحقیق تالش بر این است که تمام شاعران شبهقاره از دورۀ اکبری )963 – 1014ق ( گرفته تا دورۀ جهانگیری )1014 – 1037 ق( دورۀ شاهجهانی ) 1037 – 1068ق( دورۀ اورنگزیب و تیموریان متأخر) 1118 – 1274ق( و دورۀ انگلیسیان ) 1274 – 1366ق( که مثنوی یوسف و زلیخا را سرودهاند مررفی شوند که هنوز به صورت نسخههای خطی در کتاب خانههای مرروف و کتابخانههای شخصی هند و پاکستان در پرده اخفا مانده است. در پایان تحلیل مثنوی یوسف و زلیخا جامی و مثنوی منچری مقایسه ویژگیهای سبک شناسی به سه سطح زبانی ، ادبی و فکری صورت خواهد گرفت. کلمات کلیدی: مثنوی یوسف و زلیخا، جامی ، شبه قاره ، استقبال ، ادب پارسی ، سبک شناسی.